BMI
Kalkulator BMI
Wskaźnik BMI, czyli Body Mass Index to jedno z podstawowych narzędzi służących do określenia prawidłowości masy ciała. W praktyce współczynnik ten jedynie sygnalizuje, czy twoja waga mieście się w zakresie normy. Relacja masy ciała do wzrostu podniesionego do kwadratu ze względu na swoje praktyczne zastosowanie często uwzględniana jest przez dietetyków i lekarzy, jednak warto pamiętać, że ma również kilka wad. Poznaj wskaźnik BMI i dowiedz się więcej na jego temat.
BMI Body Mass Index – co to jest?
Wskaźnik BMI w praktyce oznacza skrót od sformułowania „Body Mass Index” rozumianego jako wskaźnik masy ciała. Współczynnik ten nazywany jest również niekiedy wskaźnikiem Queteleta II od nazwiska jego twórcy – belgijskiego matematyka. To proste zestawienie masy ciała i wzrostu zalicza się do podstawowych wskaźników stanu odżywienia u osób dorosłych. Wskaźnik BMI dzieci natomiast interpretuje się na podstawie bardziej miarodajnych siatek centylowych.
Oznaczanie wskaźnika BMI wykorzystywane jest do oceny zagrożenia zdrowia wynikającego z nadwagi lub otyłości. Wiąże się one między innymi ze zwiększonym ryzykiem nadciśnienia, cukrzycy typu 2, choroby niedokrwiennej serca, czy miażdżycy. Kalkulator BMI pozwala jednak również zdiagnozować niedowagę, która stosunkowo często pojawia się u osób z zaburzeniami żywienia.
Jak obliczyć BMI?
Wskaźnik BMI wyliczany jest często przez dietetyków oraz lekarzy. Sztukę tę można jednak opanować również indywidualnie, co daje na bieżąco cenne informacje o swojej masie ciała. Obliczanie BMI wykonuje się na podstawie 2 podstawowych danych:
- masy ciała w kilogramach (kg),
- wzrostu mierzonego w metrach (m).
Wzrost w metrach zmierzysz łatwo za pomocą centymetra. Masę ciała w kilogramach określisz natomiast za pomocą najprostszej wagi łazienkowej.
Następnie kalkulator BMI bazuje na wzorze:
BMI = masa ciała [kg]/ wzrost [m]2
Obliczenia można wykonać zarówno samodzielnie, podstawiając odpowiednie wartości liczbowe do wzoru, jak i skorzystać ze znacznie praktyczniejszego internetowego kalkulatora BMI. Jest to szybszy oraz wygodniejszy sposób, ponieważ po wpisaniu swojej masy ciała i wzrostu można uzyskać nie tylko gotową wartość współczynnika masy ciała BMI, ale również jej interpretację. Kalkulator online można więc uznać za jedno z narzędzi ułatwiających określenie poziomu swojej tkanki tłuszczowej.
Kalkulator BMI – interpretacja wyników
Wskaźnik masy ciała pozwala określić prawidłową masę ciała, a także odstępstwa od normy związane nie tylko z nadwagą i otyłością, ale również z niedowagą. Ma to bardzo istotne znaczenie z punktu widzenia zdrowia. Nie jest tajemnicą, że nadmiar tkanki tłuszczowej sprzyja rozwojowi wielu chorób metabolicznych. Wzrost masy ciała może się więc wiązać z większym ryzykiem chorób serca, nadciśnieniem tętniczym, hipercholesterolemią oraz cukrzycą typu 2. Aby jednak wyciągnąć prawidłowe wnioski z uzyskanych wyników, kalkulatory BMI wymagają interpretacji wyliczonych wartości.
Odczytywanie wskaźnika masy ciała prezentuje się następująco:
- BMI < 18,5 – niedowaga
- BMI 18,5-24,9 – prawidłowa waga
- BMI 25- 29,9 – nadwaga
- BMI > 30 – otyłość
Jeśli zajdzie taka potrzeba, specjaliści interpretują również stopień otyłości:
- BMI 30-34,9 – otyłość I stopnia
- BMI 35-39,9 – otyłość II stopnia
- BMI > 40 – otyłość III stopnia (olbrzymia)
Jak powinna prezentować się prawidłowa waga do wzrostu i wieku?
Dodatkowo należy wspomnieć, że prawidłowe wartości BMI będą zmieniały się wraz z wiekiem. Inny wynik będzie więc normą dla nastolatka, a inny dla osoby dojrzałej, czy seniora. Warto mieć to na uwadze podczas wyliczania masy ciała mieszczącej się w zakresie normy. Zgodnie z obowiązującym stanem wiedzy wartości BMI w poszczególnych grupach wiekowych powinny prezentować się następująco:
- 19 – 24 lata: 19 – 24
- 25 – 34 lata: 20 – 25
- 35 – 44 lata: 21 – 26
- 45 – 54 lata: 22 – 27
- 55 – 64 lata: 23 – 28
- powyżej 64 lat: 24 – 29
Jakie zalety ma wskaźnik BMI?
Kalkulator BMI to bardzo proste narzędzie, które wymaga jedynie znajomości własnej masy ciała oraz wzrostu. Pozwala to w zaledwie kilka sekund ustalić, czy twoja waga znajduje się we właściwym przedziale. Zarówno samodzielne obliczenia, jak i internetowy kalkulator BMI pozwalają łatwo ocenić stan odżywienia oraz podjąć decyzję o ewentualnej konieczności skontaktowania się ze specjalistą – lekarzem lub dietetykiem. Pamiętaj, że im szybciej zadbasz o redukcję nadmiernej tkanki tłuszczowej, tym lepiej dla twojego zdrowia.
Dodatkowo warto podkreślić, że obliczenie BMI nie wymaga skomplikowanych narzędzi – wystarczy zwykły centymetr oraz waga łazienkowa. Metoda ta nie generuje więc dodatkowych kosztów i każdy z nas może obliczyć wartość wskaźnika BMI we własnym domu. Okazuje się jednak, że ten kalkulator wagi ma też kilka istotnych wad, o których nie powinno się zapominać.
Wady BMI (Body Mass Index)
Mimo że obliczenia BMI są proste i nie wymagają wielu danych, co mogłoby się wydawać największą zaletą tego współczynnika, to okazuje się to być również problemem. Z racji na fakt, że kalkulator BMI bazuje jedynie na masie ciała oraz wzroście nie jest do końca wiarygodny. Ciężko przecież uznać za rzetelny wskaźnik wagi, który za pomocą tego samego wzoru pozwala ocenić prawidłowość masy ciała dzieci, seniorów, kobiet w ciąży, sportowców, czy osób borykających się z problemem obrzęków i zatrzymywaniem wody w organizmie. Każdy z takich przypadków jest inny i powinien być oceniany indywidualnie. Założenia wskaźnika BMI tego nie uwzględniają.
Doskonałym dowodem na niską wiarygodność BMI są zawodowi sportowcy oraz osoby dbające o regularne uprawianie sportu. Okazuje się, że porównywanie masy ciała osoby o siedzącym trybie życie oraz osoby aktywnej fizycznie ma się nijak do zawartości tkanki tłuszczowej w organizmie. Sportowcy mają większą objętość mięśni, która waży więcej niż tłuszcz. Stąd osoby wysportowane i szczupłe mogą mieć wyższe BMI od osób z bardziej rozbudowaną tkanką tłuszczową. Często okazuje się również, że według przyjętej skali BMI mają one nadwagę. Warto więc wziąć na to poprawkę.
BMI dziecka – zasady interpretacji wskaźnika masy ciała
U dzieci również stosunkowo często wyliczane jest BMI – dziewczynki i chłopcy wymagają jednak zastosowania nieco innej zasady interpretacji wyników. Fakt ten wynika ze zróżnicowanego tempa rozwoju u każdego malucha. Uzyskaną wartość BMI należy więc odnieść do siatek centylowych wyliczonych na podstawie średniej populacji dzieci z podziałem na wiek i płeć.
Interpretacja wyników wyliczonego BMI na siatkach centylowych prezentuje się następująco:
- < 3 centyla – niedowaga
- 3-25 centyl – dziecko szczupłe
- 25-90 centyl – prawidłowa masa ciała
- 90-97 centyl – nadwaga
- > 97 centyla – otyłość
Warto jednak pamiętać, że tak jak u dorosłych, wyliczanie BMI nie jest idealnym wskaźnikiem do określania stopnia odżywienia dziecka. Należy więc je traktować jako wskazówkę, a wyniki skonsultować ze specjalistą.
Podsumowanie
Kalkulacja BMI ma wiele zalet i jest jedną z podstawowych metod na określenie prawidłowości masy ciała. Warto jednak pamiętać, że stosunek masy ciała do wzrostu nie jest całkowicie rzetelny i należy go traktować z pewną dozą dystansu. BMI może być jednak cennym drogowskazem, który pokieruje cię do specjalisty, jeśli podejrzewasz u siebie nadwagę lub chcesz zawalczyć ze swoją otyłością. Oblicz BMI i sprawdź więc, czy twoja masa ciała mieści się w zakresie normy.
Źródła:
- A. M. Prentice, S. A. Jebb, Obesity Reviews, Volume 2, Issue 3, August 2001, s. 141-147, Beyond body mass index
- V.J. Poustie, R.L. Smyth, T.J. Cole, European Journal of Clinical Nutrition (2005) 59,717–719, Reliability of calculating body mass index centile