Stosowanie antykoncepcji hormonalnej u wielu kobiet wiąże się z uciążliwym problemem zachowania prawidłowej masy ciała. Nie bez przyczyny wiele pań zastanawia się, czy można schudnąć, biorąc tabletki antykoncepcyjne. Dodatkowo przybieranie na wadze powoduje częstą zmianę zażywanych preparatów, co nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Warto więc zapoznać się ze sposobem działania pigułek antykoncepcyjnych.
Jaki jest skład tabletek antykoncepcyjnych?
Wśród najczęściej wybieranych metod antykoncepcji znajdują się pigułki antykoncepcyjne. Dostępne na rynku preparaty w zależności od zaleceń lekarza mogą być jedno- lub dwuskładnikowe. Pierwsze z nich zawierają hormony kobiece progestageny. Drugie z kolei stanowią połączenie progestagenów wraz z estrogenami. Warto jednak mieć na uwadze, że substancje te, mimo że są wzorowane na naturalnych hormonach, są związkami chemicznymi. Dodatkowo stosowanie tabletek antykoncepcyjnych zwiększa stężenie hormonów, co może wywoływać z czasem niepożądane skutki uboczne.
Tabletki antykoncepcyjne a odchudzanie – jakie są przyczyny tycia?
Antykoncepcja hormonalna i związany z nią przyrost masy ciała może wynikać z kilku powodów:
- obrzęki i działanie antydiuretyczne – szybki przyrost wagi może być związany z zatrzymywaniem wody w organizmie. Za zjawisko to odpowiedzialne są estrogeny, które stymulują do pracy układ renina-angiotensyna-aldosteron. W efekcie dochodzi do zatrzymywania sodu i wody w ciele kobiety. Warto więc w miarę możliwości ograniczyć przyjmowanie estrogenów podczas antykoncepcji hormonalnej.
- nadmierny apetyt – zjawisko to pojawia się zwłaszcza, kiedy tabletki antykoncepcyjne zawierają drospirenon, który potęguje apetyt oraz uczucie pragnienia.
- zaburzenia w spalaniu tłuszczów – zjawisko to dotyczy głównie tabletek starszej generacji, które mogły odpowiadać za wzrost poziomu insuliny w organizmie. W efekcie dochodzi do wzmożonego magazynowania tkanki tłuszczowej, co objawia się stopniowym przyrostem masy ciała.
Zdarza się również, że podczas przyjmowania pigułek antykoncepcyjnych przez kobiety może dochodzić do zaburzenia metabolizmu glukozy lub wspomnianych już zaburzeń poziomu insuliny. Jeśli podczas stosowania antykoncepcji twoja masa ciała wzrośnie o więcej niż 5%, warto jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. Po badaniu poziomu glukozy we krwi oraz po wykonaniu doustnego testu obciążenia glukozą może okazać się, że konieczne będzie wdrożenie właściwego leczenia.
- 20 składników aktywnych
- wspiera metabolizm
- pomaga w kontroli wagi
- darmowa opieka dietetyka przez 50 dni
Jak schudnąć przy antykoncepcji?
Tabletki antykoncepcyjne często bywają obwiniane o nadmierną masę ciała. Zanim jednak jednoznacznie ocenisz, że są one winne nadwadze, warto przyjrzeć się swojemu trybowi życia oraz ocenić każdy ze składników diety. Podczas stosowania antykoncepcji warto zwrócić uwagę na:
- prawidłowo zbilansowaną dietę o zawartości kalorycznej dopasowanej do wieku, poziomu aktywności oraz stanu zdrowia,
- ograniczenie spożycia soli, która dodatkowo może przyczyniać się do zatrzymywania wody w organizmie, potęgując działanie antydiuretyczne składników tabletki,
- picie dużej ilości wody, naparów ziołowych, herbaty zielonej i czerwonej oraz unikanie słodzonych soków i napojów,
- zamianę metod stosowanej obróbki kulinarnej ze smażenia na pieczenie i gotowanie,
- wyeliminowanie lub znaczne ograniczenie z diety węglowodanów prostych, czyli cukru, słodyczy, jasnego pieczywa, makaronu pszennego na korzyść węglowodanów złożonych – pieczywa pełnoziarnistego, płatków zbożowych, ryżu brązowego, kasz, otrębów,
- rzucenie palenia papierosów, które dodatkowo podnoszą ryzyko powstawania skutków ubocznych przy antykoncepcji – mowa zwłaszcza o chorobie zakrzepowo-zatorowej u kobiet po 35 roku życia, palących 15 lub więcej papierosów na dzień,
- dieta powinna być prawidłowo zbilansowana pod względem kaloryczności, ale również składników odżywczych, witamin i składników mineralnych,
- zachowanie odpowiedniego poziomu aktywności fizycznej – siedzący tryb życia nie sprzyja zdrowiu oraz odchudzaniu.
Tabletki antykoncepcyjne a otyłość
Stosowanie antykoncepcji u kobiet z nadwagą lub otyłością może okazać się mniej efektywne, jednak można rozważyć jej przyjmowanie. Jednocześnie warto jednak brać pod uwagę ryzyko związane z rozwojem choroby zakrzepowo-zatorowej, które jest większe u osób z nadmierną masą ciała. Stosowanie antykoncepcji wśród kobiet otyłych ma jednak również swoje zalety. Między innymi pozwala zmniejszyć ryzyko powstawania raka endometrium.
Antykoncepcja hormonalna – suplementacja witamin
Dodatkowo przyjmowane tabletki antykoncepcyjne mogą przyczyniać się do powstawania niedoborów niektórych witamin i składników mineralnych. Konieczna może okazać się więc ich suplementacja, którą należy rozpocząć po konsultacji z lekarzem. Podstawowym źródłem niezbędnych substancji powinna pozostać prawidłowo zbilansowana dieta. Kobiety stosujące antykoncepcję powinny zwrócić uwagę na:
- witaminę B6 (pirydoksynę) – stosowanie antykoncepcji hormonalnej może zaburzać metabolizm tej witaminy, dlatego należy zwiększyć jej podaż wraz z dietą – można ją znaleźć w kaszach i innych produktach pełnoziarnistych, wędlinie i mięsie drobiowym, rybach, drożdżach, bananach, awokado, brokułach, czy ziemniakach.
- kwas foliowy – niedobór tego składnika może wynikać z niedostatecznego spożycia lub ze zmniejszonego wchłaniania w jelitach. Wśród kobiet w wieku rozrodczym należy stosować 0,4 mg kwasu foliowego na dobę, co jest szczególnie istotne u kobiet, które planują odstawić pigułki antykoncepcyjne i zajść w ciążę. Prawidłowa dieta dostarcza tego składnika wraz z zielonymi warzywami, nasionami roślin strączkowych, jajami, wątróbką, czy orzechami i nasionami.
- witaminę B2 (ryboflawinę) – konieczność suplementacji pojawia się zwłaszcza u kobiet, które miały problemy z jej niedoborem jeszcze przed rozpoczęciem antykoncepcji. Witaminę B2 można znaleźć w wątróbce, jajach, chudych serach, rybach, mleku i produktach mlecznych, mięsie i orzechach włoskich.
- witaminę A – stosowanie antykoncepcji może obniżać poziom tej witaminy zmagazynowanej w wątrobie, dlatego warto zwiększyć spożycie marchewki, dyni, czy szpinaku. Jednocześnie trzeba pamiętać, że witamina ta jest niebezpieczna dla płodu i może powodować wady wrodzone, dlatego po zakończeniu stosowania antykoncepcji, należy powrócić do jej normalnego spożycia. Zwłaszcza jeśli planujesz ciążę.
Pigułki antykoncepcyjne a składniki mineralne
Antykoncepcja wymaga także skupienia się na 3 ważnych dla zdrowia składnikach mineralnych:
- żelazo – wśród kobiet stosujących antykoncepcje zazwyczaj pojawiają się mniej obfite miesiączki, dzięki czemu zapotrzebowanie na żelazo nie jest tak wysokie. Zalecana dawka tego składnika wynosi 10,9 mg na dobę, natomiast u kobiet niestosujących antykoncepcji – 18 mg. Fakt ten nie oznacza jednak, że żelazo należy ograniczać w codziennej diecie.
- cynk – co prawda podczas przyjmowania tabletek może pojawić się zmniejszone stężenie tego pierwiastka we krwi, jednak większe jego ilości zawierają erytrocyty, które przenoszą tlen. Składnik ten ma więc jedynie inne rozmieszczenie w organizmie. W efekcie nie ma zaleceń dotyczących suplementacji lub zwiększonego spożycia cynku wraz z dietą.
- miedź – wśród kobiet stosujących antykoncepcję może pojawić się zwiększone stężenie miedzi we krwi. Białko odpowiedzialne za jej transportowanie – celuroplazmina może niekorzystnie wpływać na zawartość w organizmie witaminy C. W efekcie może dochodzić do jej niedoborów.
Podsumowanie
Stosowanie pigułek antykoncepcyjnych może, ale wcale nie musi powodować wzrostu masy ciała lub problemów z odchudzaniem. Przyczyny nadmiernej masy ciała należy w pierwszej kolejności szukać w niewłaściwej diecie oraz zbyt niskiej aktywności fizycznej. Jednocześnie warto pamiętać o prawidłowo zbilansowanym jadłospisie, który pozwoli uniknąć niedoborów lub nadmiaru ważnych dla zdrowia witamin oraz składników mineralnych.
Źródła:
- Madden T., Omvig K. i wsp., Changes in body composition in women using long-acting reversible contraception, Contraception, Volume 95, Issue 4, April 2017, s. 382-389
- Rocha A.L., Campos R. i wsp., Safety of hormonal contraception for obese women, Expert Opinion on Drug Safety, Volume 16, 2017 – Issue 12, s. 1387-1393
